صیانت از جنگل‌های هیرکانی

توضیحات طرح

به طور کلی عرصه‌های منابع طبیعی که در کشور عزیزمان جزو منابع ملی و البته انفال به شمار می‌آیند، موهبتی است الهی که بهره‌مندی از آثار اثبات شده آن‌ها برای حفظ حیات طبیعی و جوامع بشری از الزامات اولیه محسوب می‌گردد. بنابراین با عنایت به جایگاه تعیین کننده آن‌ها حفظ، صیانت و بهره‌برداری صحیح از این مواهب در جهت تأمین زندگی و استمرار حیات برای نسل‌های آتی اهمیت بسیار بالایی دارد، فلذا بر متولیان امر فرض می‌باشد تا برنامه‌های درست و قابل قبولی در این خصوص تدوین و به‌کار گیرند تا فواید و آثار آن برای نسل‌های بعدی دچار خدشه و بحران نگردد، ان‌شاءالله.

از جمله منابع طبیعی و انفال جنگل می‌باشد که کم‌تر کسی از فواید ارزشمند و تعیین کننده آن در حفظ، دوام و برقراری حیات در کره خاکی (تأمین اکسیژن، کاهش تخریب و از دست رفتن خاک، تولید خاک حاصل‌خیر، جلوگیری از هدررفت آب و هدایت آب‌های باران به سفره‌های زیرزمینی، جلوگیری از تخریب سیل‌های مخرب و ویرانگر، بهره‌مندی اقتصادی از تمامی منابع موجود از میوه، چوب، سبزی و …) بی‌اطلاع می‌باشد. اما متأسفانه همین نگین سبز و موهبت ارزشمند، به جهت تفکرات سودجویانه برخی افراد، در حال کاهش کمی و کیفی می‌باشد که این خود زمینه‌ساز بحران‌ها و خسارات بسیار سنگین خواهد بود که جبران آن بسیار پرهزینه، و کسی از پس آن برنخواهد آمد.
از این رو و به جهت اهمیت این موضوع، گروه بین‌المللی اقتصادی شوان با دورنمایی جامع تصمیم دارد تا به منظور صیانت از جنگل‌ها، با نگاه جهادی در جهت احیا و توسعه جنگل‌ها، حفاظت از محیط زیست و کمک به متولیان اصلی آن وارد عمل شد، تا ضمن این اقدام مبارک و ارزشمند، فرصت‌های ناب اقتصادی و اشتغال‌زایی را برای ساکنین این مناطق و حوالی آن‌ها ایجاد نمایند باشد.

باید گفت که هرساله عوامل متعدد و متنوعی به صورت طبیعی و غیرطبیعی بخشی از عرصه‌های ارزشمند جنگلی را از بین می‌برد که از این عوامل مهم و اثرگذار می‌توان به آتش‌سوزی، برداشت و قطع درختان بدون مجوز، وجود تنه و سرشاخه‌های افتاده (با تجمع و رشد عوامل تخریب و درخت و نهایتاً توسعه عوامل بیولوژی تخریب درختان جنگلی و …) نام برد که به دلیل کمبود منابع به ویژه نیروهای صیانتی و حفاظتی حاضر پای کار، متأسفانه سالیانه شاهد تخریب عرصه‌های زیادی از آن هستیم.
گفتنی است در حال حاضر بالغ بر ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ هکتار ناحیه رویشی در ایران وجود دارد که در مناطق مختلف با قابلیت‌ها و ارزش‌های متنوع گسترده شده‌اند که از این مقدار در حدود ۲.۰۰۰.۰۰۰ هکتار آن در در نیم‌رخ شمالی رشته کوه البرز و در سه استان شمالی کشور قرار گرفته، و علاوه بر جایگاه جنگلی، از ارزش و اعتبار تاریخی بسیار بالایی نیز برخوردار است.
باید بیان داشت که به صورت دقیق، این ناحیه‌ی خاص در تصاویر ماهواره‌ای مربوط به ابتدای دهه ۱۳۸۰، ۲.۰۵۰.۰۰۰ هکتار و در سال‌های اخیر مقدار ۱.۸۴۷.۸۸۶ هکتار را نشان می‌دهد، و این موضوع بیانگر کاهش نزدیک به ۱۰درصدی این ناحیه‌ی ارزشمند است. این بدان معناست که در صورت صیانت صحیح و بهره‌مندی اصولی از این موهبت الهی، افزون بر ایجاد و رونق فرصت‌های شغلی ـ با عنایت به وجود روستاهای کمتر برخوردار در حواشی آن ـ می‌توان از دقت و بازده بالاتری در حفظ و نگهداری از این عرصه‌ها بهره‌مند شد.

برخی از راهکارهای پیشنهادی طرح

  1. به‌کارگیری نیروهای صیانت از عرصه‌های جنگلی
  2. پاک‌سازی و خارج کردن سرشاخه‌های خشک افتاده
  3. راهکارهای جلوگیری و پیش‌گیری از تجاوز به عرصه‌های جنگلی
    • توسعه و ترویج زراعت چوب
    • ایجاد و احداث پارک‌های جنگلی
  4. استفاده و بهره‌برداری مناسب و درست از دیگر محصولات جنگلی
    • میوه گونه‌های درختی
    • گیاهان بوته‌ای و علفی

همکاران طرح

  • سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری جمهوری اسلامی ایران
  • سازمان حفاظت محیط زیست جمهوری اسلامی ایران
  • دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
  • دانشگاه علم و فناوری مازندران
  • شرکت آرمان پدیده آروند
  • شرکت ویرا سپهر گستر آماتیس
  • شرکت مدیران سرزمین پارس
  • شرکت شهر شوان سرزمین پارس